Ήταν Σάββατο 27 Γενάρη 1945, όταν οι στρατιώτες της 60ής Στρατιάς του 1ου Ουκρανικού Μετώπου του Κόκκινου Στρατού μπαίνουν απελευθερωτές στο Άουσβιτς.
Από τις αρχές του 1945, στις 12 του Γενάρη, ξεκίνησε η επιχείρηση «Βιστούλα – Οντέρ» του Κόκκινου Στρατού. Τα σοβιετικά στρατεύματα άρχισαν τη μεγάλη επέλασή τους με κατεύθυνση τη πρωτεύουσα της ναζιστικής Γερμανίας, το Βερολίνο.
Οι Γερμανοί, από τον Νοέμβρη του 1944, προετοιμάζονται να αποχωρήσουν, μη μπορώντας να σταματήσουν την επέλαση του Κόκκινου Στρατού. Άρχισαν να γκρεμίζουν τα κτίρια – μάρτυρες των φρικαλεοτήτων τους. Τα κρεματόρια και οι τέσσερις θάλαμοι αερίων ισοπεδώθηκαν. Οι αποτεφρωτήρες αποσυναρμολογήθηκαν και ετοιμάστηκαν να μεταφερθούν στο άλλο στρατόπεδο συγκέντρωσης, το Μαουτχάουζεν, το οποίο πίστευαν οι Γερμανοί ότι δεν θα έπεφτε στα χέρια των Συμμάχων.
Οι Γερμανοί, από τον Νοέμβρη του 1944, προετοιμάζονται να αποχωρήσουν, μη μπορώντας να σταματήσουν την επέλαση του Κόκκινου Στρατού. Άρχισαν να γκρεμίζουν τα κτίρια – μάρτυρες των φρικαλεοτήτων τους. Τα κρεματόρια και οι τέσσερις θάλαμοι αερίων ισοπεδώθηκαν. Οι αποτεφρωτήρες αποσυναρμολογήθηκαν και ετοιμάστηκαν να μεταφερθούν στο άλλο στρατόπεδο συγκέντρωσης, το Μαουτχάουζεν, το οποίο πίστευαν οι Γερμανοί ότι δεν θα έπεφτε στα χέρια των Συμμάχων.
Μέχρι τις 18 Γενάρη, οι Γερμανοί εκκένωσαν τα στρατόπεδα του Αουσβιτς, καθώς οι σοβιετικές δυνάμεις πλησίαζαν το συγκρότημα του Αουσβιτς, οδηγώντας σε πορείες θανάτου, μέσα στα χιόνια, περίπου 60.000 εξαθλιωμένους κρατούμενους, με κατεύθυνση το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλσεν στην πόλη Μπέργκεν, και την πόλη Βότζισλαβ Σλάσκιστο δυτικό τμήμα της Άνω Σιλεσίας, όπου φόρτωναν όσους είχαν επιζήσει, σε τρένα για τα άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία. Τα SS πυροβολούσαν όποιον έμενε πίσω ή δεν είχε τις δυνάμεις να συνεχίσουν. Περισσότεροι από 15.000 κρατούμενοι έχασαν τη ζωή τους σε αυτές τις πορείες θανάτου από το Αουσβιτς.
Δυο μέρες μετά, στις 20 Γενάρη, οι Γερμανοί επιστρέφουν στο συγκρότημα Αουσβιτς-Μπιρκενάου και ανατίναξαν τα δυο τελευταία κρεματόρια, στην προσπάθειά τους να εξαφανίσουν τα ίχνη των αποτρόπαιων πράξεών τους από τους Σοβιετικούς.
Ήταν Σάββατο 27 Γενάρη 1945, όταν οι στρατιώτες της 60ής Στρατιάς του 1ου Ουκρανικού Μετώπου του Κόκκινου Στρατού μπαίνουν απελευθερωτές στο Άουσβιτς.
Από τις αρχές του 1945, στις 12 του Γενάρη, ξεκίνησε η επιχείρηση «Βιστούλα – Οντέρ» του Κόκκινου Στρατού. Τα σοβιετικά στρατεύματα άρχισαν τη μεγάλη επέλασή τους με κατεύθυνση τη πρωτεύουσα της ναζιστικής Γερμανίας, το Βερολίνο.
Η 27η Ιανουαρίου έχει καθιερωθεί από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ως η Διεθνής Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Ολοκαυτώματος.
Oι σοβιετικοί στρατιώτες του 322ου τμήματος πεζικού της 60ης Στρατιάς, με επικεφαλής τον Συνταγματάρχη του Κόκκινου Στρατού Πάβελ Κουρότσκιν, μπήκαν στο πρώτο στρατόπεδο, το Αουσβιτς Ι, όπου αντίκρισαν τις πρώτες εικόνες της φρίκης του Αουσβιτς στα πρόσωπα των 1200 επιζώντων του στρατοπέδου.
Το απόγευμα της ίδιας μέρας έμπαιναν στο Αουσβιτς ΙΙ, το περίφημο στρατόπεδο Μπίκερναου, όπου βρήκαν 5.800 επιζώντες, ανάμεσά τους 611 παιδιά.
Από τους επιζώντες του Αουσβιτς ακούστηκαν οι πρώτες διηγήσεις για τα τερατώδη εγκλήματα των ναζί που είχαν διαπραχθεί στο Αουσβιτς από τους Γερμανούς φασίστες.
Από τα πάνω από 6 εκατομμύρια ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους στα απάνθρωπα στρατόπεδα συγκέντρωσης που είχαν δημιουργήσει οι Γερμανοί φασίστες, πάνω από 1,3 εκατομμύριο εξοντώθηκαν στο Αουσβιτς. 900.000 επιλέχτηκαν και εκτελέστηκαν με διάφορους τρόπους, θανατώθηκαν με δηλητηριώδη αέρια σε ειδικούς θαλάμους αερίων, απαγχονίστηκαν, πυροβολήθηκαν, έγιναν πειραματόζωα για την εξακρίβωση της αντοχής των ανθρώπων σε διάφορα δηλητήρια, πυροβολήθηκαν. Πάνω από 200.000 πέθαναν από ασθένειες, υποσιτισμό και βαρύτατες κακοποιήσεις και ιατρικά πειράματα.
Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων που χάθηκαν
Στην Ελλάδα η «Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος» καθιερώθηκε με ομόφωνη απόφαση της Βουλής τον Ιανουάριο του 2004 (Ν.3218/04 και Π.Δ. 31/05) και τιμάται κάθε χρόνο στις 27 Ιανουαρίου, για να τιμηθεί η μνήμη των χιλιάδων Ελλήνων Εβραίων, που έχασαν τη ζωή τους στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και να εξαρθεί ο ηρωισμός των χριστιανών Ελλήνων, που με κίνδυνο της ζωής τους στην κατεχόμενη Ελλάδα, έσωσαν πολλούς Εβραίους συμπολίτες τους από βέβαιο θάνατο.
Το Άουσβιτς
Το Άουσβιτς υπήρξε το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης (για την ακρίβεια επρόκειτο για συγκρότημα στρατοπέδων), όπου διαπράχθηκε το μεγαλύτερο έγκλημα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Στο πλαίσιο της υλοποίησης της «τελικής λύσης» από τους Ναζί, εξοντώθηκαν με βιομηχανικό τρόπο μέσα σε δυόμιση χρόνια (1942-1944) 1,1-1,5 εκατομμύριο άνθρωποι, το 90% των οποίων ήταν Εβραίοι.